Arama motoru dediğimizde aklımıza Google gelse de işin aslı ilk zamanlarda öyle değildi. Google öncesinde ve sonrasında da bir çok arama motoru açıldı. İlk kurulduklarında elbette bir felsefeleri vardı ve Türk SEM’de bu makalemizde geçmişten günümüze kadar açılmış arama motorlarının “önemli gelişmelerine ait” zaman çizelgelerini beraber inceleyeceğiz.
Katılın : Çizelgeye eklememizi istediğiniz arama motoru olursa lütfen yorum kısmından belirtiniz.
Arama Motoru Kronolojik Takvimi
- 1990 – Archie: İlk arama motoru olarak kabul edilir. FTP sitelerini indekslemek için kullanılmıştır.
- 1991 – Gopher: Minnesota Üniversitesi’nde geliştirilen, metin tabanlı içerik arama ve görüntüleme sistemi.
- 1993 – W3Catalog: World Wide Web için ilk arama motorlarından biri.
- 1993 – Aliweb: İlk web indeksleme arama motoru.
- 1994 – WebCrawler: Tam metin araması yapabilen ilk arama motoru.
- 1994 – Lycos: Carnegie Mellon Üniversitesi’nde geliştirilen ve hızla popülerleşen arama motoru.
- 1995 – AltaVista: Dijital Equipment Corporation tarafından geliştirilen, zamanının en gelişmiş arama motoru.
- 1995 – Excite: Altı Stanford öğrencisi tarafından kurulan arama motoru ve web portalı.
- 1996 – Inktomi: Berkeley’de geliştirilen ve Yahoo! tarafından kullanılan arama teknolojisi.
- 1996 – HotBot: Wired Magazine tarafından başlatılan ve Inktomi teknolojisini kullanan arama motoru.
- 1997 – Ask Jeeves (şimdi Ask.com): Doğal dil sorguları için tasarlanmış arama motoru.
- 1997 – Google: Larry Page ve Sergey Brin tarafından Stanford’da geliştirilen, PageRank algoritmasını kullanan arama motoru.
- 1998 – Open Directory Project (DMOZ): İnsan editörlü web dizini projesi.
- 1998 – MSN Search: Microsoft’un ilk arama motoru girişimi (daha sonra Bing’e dönüşecek).
- 2000 – Baidu: Çin’in en büyük arama motoru olacak olan platform kuruldu.
- 2000 – Google AdWords: Google’ın reklam platformu lanse edildi.
- 2002 – Google News: Otomatik haber toplama ve indeksleme hizmeti başlatıldı.
- 2003 – Google AdSense: İçerik yayıncıları için reklam platformu başlatıldı.
- 2004 – Google Scholar: Akademik yayınlar için özel arama motoru başlatıldı.
- 2004 – Google Books: Kitap içeriklerini tarama projesi başladı.
- 2005 – Google Maps: Harita ve uydu görüntüleri arama hizmeti başlatıldı.
- 2006 – Wikia Search: Jimmy Wales tarafından başlatılan açık kaynaklı arama motoru projesi (2009’da sona erdi).
- 2008 – Cuil: Eski Google mühendisleri tarafından kurulan, kısa ömürlü arama motoru.
- 2009 – Site Ekle – Türk SEM kurucularından Tahir Dinç tarafından oluşturulmuş bir Türkçe arama motorudur.
- 2009 – Microsoft Bing: Microsoft’un yeni nesil arama motoru lanse edildi.
- 2009 – Wolfram Alpha: Hesaplamalı bilgi motoru olarak tanıtılan yeni nesil arama platformu.
- 2010 – Google Instant: Kullanıcı yazdıkça sonuçları gerçek zamanlı gösteren arama özelliği.
- 2011 – Google Panda: İçerik kalitesini öne çıkaran algoritma güncellemesi.
- 2012 – Google Knowledge Graph: Arama sonuçlarında semantik bilgi sunan özellik eklendi.
- 2013 – Google Hummingbird: Doğal dil işleme ve anlamsal arama yeteneklerini geliştiren büyük algoritma güncellemesi.
- 2015 – Google RankBrain: Yapay zeka tabanlı öğrenme sistemi arama algoritmasına entegre edildi.
- 2016 – Google Possum: Yerel aramaları etkileyen algoritma güncellemesi.
- 2017 – Google Lens: Görsel arama ve tanıma teknolojisi tanıtıldı.
- 2018 – Bing ve Google’ın yapay zeka destekli arama özelliklerini genişletmesi.
- 2019 – BERT: Google’ın doğal dil işleme modelini arama motoruna entegre etmesi.
- 2020 – GPT-3: OpenAI’nin dil modelinin arama ve içerik üretiminde potansiyel kullanımı tartışılmaya başlandı.
- 2021 – MUM (Multitask Unified Model): Google’ın çok dilli ve çoklu görev anlama modelini tanıtması.
- 2022 – Google’ın yapay zeka destekli “Multisearch” özelliğini test etmeye başlaması.
- 2023 – ChatGPT ve benzeri büyük dil modellerinin arama motorlarına entegrasyonu üzerine çalışmalar hızlandı.
Bilgi : Google’nin önemli gelişmelerini görmek için yıllara göre Google çalışmaları konumuza göz atabilirsiniz.
2004 yılında editörü olduğum DMOZ konusuna da göz atabilirsiniz.